In heel belangijke
romaanse
en vroeg-
gotische
kerken
is boven de
zijbeuk
soms een
galerij
te vinden, die even breed is als de zijbeuk.
Die laatste eigenschap vormt het onderscheid met het
triforium,
dat boven de zijbeuksgalerij geplaatst
kan zijn en slechts een smalle loopgang is.
De zijbeuksgalerij wordt vrij algemeen de 'tribune' genoemd, maar dat woord heeft vele betekenissen.
Ook 'nonnengalerij' wordt vaak gehoord.
De zijbeuksgalerij, die meestal overwelfd is, wordt het meest aangetroffen in het
schip
en in het
koor
van een
kerk.
Wanneer het
transept
zijbeuken heeft, kan de galerij daarin doorgetrokken zijn.
Ook boven de kooromgang kan deze galerij doorlopen, dit deel wordt dan aangeduid als
'
kooromgangsgalerij'.
Normaliter bevinden zich boven de
arcade
van de zijbeuksgalerij de
lichtbeukvensters,
eventueel hiervan gescheiden door een zone met een triforium.
In Auvergne (F) komen kerken voor die wel een zijbeuksgalerij hebben maar geen
lichtbeuk,
omdat de galerijen
bijna tot de hoogte van het
gewelf
van de middenbeuk reiken.
Deze kerken zijn daardoor erg donker.
De zijbeuksgalerij is een statussymbool uit een bepaalde periode.
In die periode zijn diverse kerken 'opgewaardeerd'
door op de zijbeuken alsnog een galerij aan te brengen.
Dat bracht vrijwel altijd ook de verhoging van de lichtbeuk met zich mee.
Na de periode van de bloei zijn veel zijbeuken verhoogd door het
gewelf onder de galerij te verwijderen.
Tekst: Jean Penders, 01-2006. Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders
