Klik hier voor grote afbeelding (met gegevens)
Schuifmaat

Dit is nou een heel slim stuk gereedschap. Met een schuifmaat kun je een buitenmaat nemen door het te meten voorwerp in de bek te klemmen. Je kunt ook een binnenmaat meten: tegenover de zojuist gebruikte bek zit een kleinere, die je aan de binnenkant van een hol voorwerp kunt steken. Aan het lange eind komt een dun ijzertje te voorschijn, wanneer je met de maatstok schuift: zo meet je de diepte van een gat. In alle gevallen draai je aan een wieltje, totdat het voorwerp omklemd is, de schuifmaat in het holle voorwerp klem zit of het staafje de bodem bereikt heeft. En nu komt de truc: op de plaats waar je de maat afleest, is naast de schaalverdeling in millimeters er een in 'foute' millimeters aangebracht. De tien 'millimeters' van dat extra schaalstokje omvatten maar negen millimeter. Bij het linkerstreepje ervan lees je op de grote schaalverdeling het aantal millimeters van je voorwerp af. Is het ietsje meer, dan zoek je na hoeveel streepjes van de nep-millimeters op de kleine schaal er een precies bij een echte millimeter past. Dat aantal in het cijfer achter de komma: zoveel tienden van millimeters tel je op bij de eerste uitkomst. Zo meet je tot op een tiende millimeter nauwkeurig. De kop van een gemiddelde lucifer is 3,1 mm, het stokje 2,0 mm.
Huiswerk voor de volgende keer: bereken de maat in Engelse duimen. Ook dat kan hiermee.





Tekst: Jean Penders, 04-2006. Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders