Om te bouwen heb je materiaal nodig.
Hout en steen zijn de meest gebruikte
bouwmaterialen,
het hangt wat van de streek af welk overheerst.
In (vrijwel) ieder stenen gebouw wordt ook hout toegepast,
bijvoorbeeld voor de
kap,
balklagen
en
deuren.
Wanneer hout
constructief het belangrijkste
bouwmateriaal is, spreken we van
houtbouw. Daarbij worden ook wel andere materialen gebruikt,
voor
dakbedekking
en vaak ook voor delen van wanden.
Met uitzondering van statusgebouwen, als
kerken,
paleizen en
kastelen,
is in noord-Europa de
houtbouw allesbepalend geweest, tot wat de
'
verstening'
genoemd wordt. De opkomst van het
bouwen in (bak)steen begon in de steden al in de middeleeuwen,
'gestimuleerd' door de vele
stadsbranden.
Op het platteland werd tot in de 20e eeuw in hout gebouwd.
De
vakwerkbouw
overheerste. Die bestaat uit een frame van forse
balken,
verstevigd door
schoren
en
andreaskruisen.
De invulling van de vakken bestaat vaak uit
vlechtwerk.
In bosrijke streken
werd veel meer hout per gebouw toegepast, horizontaal in de vorm van
blokbouw
(vooral in de Alpen), of
verticaal (zoals we dat kennen van de
staafkerken
in Scandinavië).
Eind 19e eeuw kwam de belangstelling voor houtbouw opnieuw op, in de vorm van de
chaletstijl.
Maar daarbij ging het meestal om imitatie, waarbij stenen gebouwen opgeleukt werden met houten elementen, zoals
sierspanten.
Echte houtbouw kwam daarna in de mode dankzij enkele Wereldtentoostellingen, waar Scandinavische
pre-fab houtbouw
getoond werd.
Momenteel is echte houtbouw in vele vinex-wijken te bewonderen in de vorm van al dan niet
legale schuurtjes en tuinhuisjes, afkomstig uit tuincentra.
Tekst: Jean Penders (03-2007). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders
