Vraag het de mensen in een oude winkelstraat en 'hoofdgestel' blijkt een
woord dat haast
niemand kent. Maar de onwetende staat waarschijnlijk midden tussen de
hoofdgestellen en zou raar opkijken wanneer de
gevels
opeens allemaal een
simpele
daklijst
zouden hebben.
Uit de
Griekse architectuur
zijn weinig elementen zo vaak opnieuw opgedoken
in zoveel verschillende soorten bouwwerken.
Het klassieke hoofdgestel is het best te zien bij de
tempel.
Op de
kapitelen
van de
zuilen
rusten de
architraven.
Het
fries
daarboven camoufleert met zijn
trigliefen
de balkkoppen. De geprofileerde
kroonlijst
bovenaan beëindigt de gevel.
Architraaf, fries en kroonlijst vormen samen het
hoofdgestel.
De frontgevel en de zijgevel lijken nogal verschillend, maar wanneer we ervan uitgaan dat het driehoekige
timpaan
als het ware in de opgeknipte kroonlijst geschoven is, dan is het hoofdgestel aan alle kanten weer hetzelfde.
In de
architectuurgeschiedenis
komt steeds weer opnieuw de oudheid in de mode
en het hoofdgestel is daarbij dan altijd nadrukkelijk aanwezig.
Niet altijd even zuiver volgens de
officiële regels uitgewerkt, maar toch. De kroonlijst van een eenvoudige
lijstgevel
is een laatste herinnering aan de oude tijden.
Tekst: Jean Penders, 03-2006. Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders
