Bij het
Laatste Oordeel,
dat volgens de leer van de
(rooms-katholieke) Kerk
aan het einde der tijden
plaatsvindt, scheidt God de goeden van de slechten. Deze ultieme gebeurtenis is heel
vaak afgebeeld. Het inboezemen van angst voor het eeuwige branden in het
hellevuur was voor de
geestelijkheid een belangrijke manier om invloed uit te oefenen.
De mensen konden zo gestimuleerd worden om goed te leven.
Maar ook de lucratieve verkoop van aflaten bijvoorbeeld, hing samen met de
angst voor de hel.
Bij een eeuwig gelukzalig leven in de hemel kon niemand zich veel voorstellen.
Er zijn religies die op dat gebied meer bereikt hebben.
De middeleeuwer zag veel pijn,
ziekte en wreedheid om zich heen. Van eeuwigdurende ellende kon hij
zich dus wel een beeld vormen,
en kunstenaars hielpen daarbij een handje.
De bij het Laatste Oordeel te licht bevonden zielen worden door vele
duivels
als een grote, ongelukkige meute naar de hel gedreven.
Zonder onderscheid naar rang en stand, zo eerlijk is het goddelijk oordeel.
Met nauw verholen plezier moet de schilder dan ook gewerkt hebben aan de afbeeldingen van
slechte bisschoppen en koningen.
De hel zelf is weergeven als een
immens
monster
met een gapende muil. Het lijden dat er vóór die
'ingang' al te zien is, valt haast met geen pen te beschrijven. De fantasie van de
beschouwer vult dan vanzelf nog ergere toestanden in voor het eeuwige leven binnen,
in die
hel.
Tekst: Jean Penders (03-2007). Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders
