) 
        veilig en met de verschuldigde eerbied 
        op te bergen is het hangtabernakel. 
        In de eenvoudigste vorm daarvan wordt de 
        
, 
        met daarin de te bewaren hosties, 
        in een stoffen zak boven het 
        
        Vooral in Italië zijn nog 
        
romaanse 
        kerken te vinden waarin het 
        altaar onder een overhuiving staat: het 
        
ciborium. 
        De dekplaat of overwelving ervan rust op vier zuilen. In de 
        bewaarde exemplaren zien we daarin, 
        midden boven het altaar, vaak nog een haak die hiervoor zeer geschikt is.
        Vanaf de 12e eeuw werd het hangtabernakel rijker uitgevoerd dan de genoemde zak. 
        Een pyxis of een 
        
eucharistische duif 
        werd op een schaal geplaatst, 
        die aan drie kettingen hing, 
        waardoor wiebelen voorkomen werd. Door een ingenieus eromheen geleid 
        
gordijntje 
        kon de duif of pyxis aan het oog onttrokken worden. Die lap 
        textiel heet de voorhang en verwijst naar het oer-tabernakel: 
        de tent waarin Mozes in opdracht van God de stenen tafelen opborg.
        De drie kettingen kwamen samen in één 
        
ketting. 
        Deze hing aan een fraaie houder, bijvoorbeeld een sierlijk gesmede 
        kromstaf, die aan de achterzijde boven het altaar uitstak. Via een 
        
katrol 
        kon het hangtabernakel dan omlaag gelaten worden, zodat de 
        pyxis of duif er uit gehaald kon worden. Na gebruik werd de 
        Heilige Reserve weer opgehesen, zodat niet iedereen er zomaar bij kon komen.
        Nog in de 18e eeuw was in enkele belangrijke kerken een hangtabernakel in gebruik, 
        schijft 
Viollet le Duc. 
        Hij was degene die in het midden van de 19e eeuw hiernaar 
        uitvoerig onderzoek deed en reconstructies ervan tekende.
        
        Al vanaf de 14e eeuw werd het hangtabernakel steeds vaker vervangen door het 
        
sacramentshuisje, 
        nog later gevolgd door het nu gebruikelijke vaste 
        
tabernakel 
        op het altaar.
        
        
        
        
        
        
        
          Tekst: Jean Penders, 03-2006. Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: E. Viollet-le-Duc