De meest indrukwekkende
middeleeuwse kerken
hebben niet zelden een tweetorenfront.
Vooral de Franse
kathedralen
staan erom bekend,
maar bij belangrijke
kloosters
is deze opzet ook te zien.
Het gaat steeds om belangrijke kerken, zowel uit de
romaanse als de gotische periode.
Bij een tweetorenfront denken we als vanzelf aan de westgevel van een
georiënteerde kerk.
Toch is dat voorbarig. Pas in de overgang van het
romaans
naar de
gotiek
kwam het architectonische accent voor wat betreft het exterieur definitief op de
westzijde van de kerk te liggen.
Vóór die tijd was het soms de westgevel, maar vaak ook de
viering
die de meeste aandacht kreeg.
De
vieringtoren
is in dat laatste geval het letterlijke hoogtepunt.
Deze kon omgeven worden door een tweetorenfront aan iedere
transeptgevel,
soms nog aangevuld met twee
koortorens.
Het niet voltooide ontwerp voor de
kathedraal van Chartres
illustreert dit verhaal.
Een woud van maar liefst negen toren was hier voozien: de vieringtoren,
twee maal twee transepttorens, twee koortorens en dan ook nog twee westtorens.
Zes van deze torens reiken slechts tot de
dakvoet.
Alleen de westtorens hebben nu een hoge
spits.
En het zijn nou net deze laatste twee torens die nog (grotendeels) van de
romaanse voorgangster van de kathedraal overgebleven zijn.
Tekst: Jean Penders, 11-2005. Bronnen: zie literatuurlijst. Afbeelding: Jean Penders
