Klik hier voor grote foto (met gegevens)
Schalk

Een zuil die niet vrij staat, maar tegen de wand of pijler leunt. Een pilaster die niet plat, maar rond is. Op verschillende manieren kan een schalk globaal omschreven worden. Als het goed is heeft de schalk een basement en een kapiteel, zoals de term 'muurzuil' doet vermoeden. Om nog wat preciezer te worden: de doorsnede moet meer dan halfrond zijn, anders is er sprake van een halfzuil.
Meestal is de schalk wat bescheidener dan de zuil, maar aan de klassieke proporties laat hij zich vaak weinig gelegen liggen. De oude term 'dienst' wijst op zijn ondergeschikte functie. Een bundelpijler bestaat uit een kern met veel schalken eromheen en bij een kruispijler wordt de kern door schalken gekantonneerd. Wanneer deze zelfstandiger worden en als losse zuiltjes flankeren worden, heten ze colonnetten. Deze term wordt in de literatuur echter niet scherp afgegrensd van het begrip schalk.





Tekst: Jean Penders, 06-2005. Bronnen: zie literatuurlijst. Foto: Jean Penders