Wat is een kroonlijst? Het antwoord hangt ervan af aan wie je deze vraag stelt.
De klassiek geöriënteerde
architectuurhistoricus
vertelt een verhaal over
tempels
en hoofdgestellen.
'De kroonlijst is het bovenste, uitstekende onderdeel van het
hoofdgestel.
Daaronder loopt een
fries,
en het onderste deel is de
architraaf'.
De man in de straat weet het niet, of wijst omhoog en zegt: 'die forse
rand daar bovenaan de gevel'.
Gelijk hebben ze beiden, op hun manier.
Tot in de 20e eeuw werd een
lijstgevel
aan de bovenkant op welhaast klassieke wijze
afgesloten met een serie
profielen,
lijsten
en friezen, die hun oorsprong in het
klassieke hoofdgestel vinden. Hoe meer dat idee verwaterd is,
hoe vaker er alleen één fors geprofileerde lijst van overbleef.
Wat is er dan op tegen om die dan de kroonlijst te noemen?
Ook de kroonlijst is opgebouwd uit onderdelen, met ieder een eigen profiel.
Helemaal bovenaan bevindt zich de
sima
met een hol en bol profiel. De
dakgoot,
die hierachter schuil gaat, heet een
Vlaamse goot.
De kroonlijst komen we ook 'in het klein' tegen, bijvoorbeeld boven een
ingang
of een rijk uitgevoerd venster.
Tekst: Jean Penders, 06-2005. Bronnen: zie literatuurlijst. Foto: Jean Penders
