Klik hier voor grote foto (met gegevens)
Hijsbalk

Een hijsrad kan een touw in beweging brengen dat aan een last trek. Maar om die via het hijsluik op zolder te krijgen moet voorkomen worden dat de handelswaar door het raam eronder naar binnen zwiept. Kortom: het touw moet van de gevel afgehouden worden. Boven het zolderluik moet daarom een balk met een katrol flink uitsteken.
Die balk werd niet altijd fraai gevonden en daarom kon deze ingebouwd worden in een hijskast. Het mooiste is de oplossing, waarbij de balk door een speciale opening naar binnen gehaald kan worden.
Het spreekt voor zich dat op de hijsbalk enorme krachten uitgeoefend worden: de verankering aan de kapconstructie is dus van levensbelang voor degene die 'van onderen' moet zijn.
De eenvoudigste uitvoering van het idee van de hijsbalk is het hijsanker. Prima voor de meubeltjes bij een verhuizing, maar de VOC was zonder hijsbalken niet zo groot geworden.




Tekst: Jean Penders, 05-2005. Bronnen: zie literatuurlijst. Foto: Jean Penders